วิธีไหว้แม่ย่านางรถ เสริมมงคล แคล้วคลาด

ประวัติความเป็นมาตำนานแม่ย่านาง
ก่อนจะเริ่มกราบไหว้เรามาดูประวัติความเป็นมาของตำนานแม่ย่านางรถกันก่อนดีกว่า

แม่ย่านาง เป็นตำนานที่เล่าขานกันแม่ตั้งแต่สมัยอดีตที่คนยังใช้เรือเป็นยานพาหนะ ทำให้ก่อนออกเรือจะต้องมีการกราบไหว้แม่ย่านางก่อน โดยตำนานเล่าว่า สมัยก่อนพระอิศวรและพระแม่อุมา ได้รับคำร้องเรียนจากพวกกุ้งในลุ่มน้ำ ว่าตนนั้นเป็นเพียงสัตว์ตัวเล็กๆ สู้สัตว์อื่นไม่ได้

พระแม่อุมาจึงบรรดาลให้เจ้ากุ้งทั้งหลายมีทั้งอาวุธเป็นหอกแหลมคมอยู่บนหัว และมีปลายแหลมที่แหลมคมอยู่ที่หาง เพื่อระวังทั้งด้านหน้าและด้านหลัง กลายเป็นว่าพวกมันกลับวางแผนที่จะทำร้ายบรรดาเรือต่างๆ ที่ขับผ่านลุ่มแม่น้ำโดยพวกกุ้งเอาหัวแหลมๆ เจาะเรือให้เรือประมงล่ม จนความเดือดร้อนนี้ไปถึงหู พระแม่อุมาเทวี จนท่านมอบคำสั่งให้แม่น่านางนำความสุขคืนสู่ลุ่มน้ำ

จากตำนานที่เล่าขานตรงนี้ทำให้ชาวประมงเรือสำเภาทั้งหลายกราบไหว้แม่ย่านาง เพื่อช่วยให้การออกเรือปลอดภัย เสริมมงคลว่าหากจับปลาที่ใดก็ได้กลับมาเสมอ เป็นเหมือนแม่ที่คอยปกป้องลูกที่ลุ่มแม่น้ำ

จนในปัจจุบันแม่ย่านางเหมือนเทพผู้ปกปักษ์รักษาให้แคล้วคลาดจากภัย ทั้งรถยนต์ และยานพาหนะต่างๆ ซึ่งพิธีกราบไหว้แม่ย่านางจะเกิดขึ้นทุกวันพระ ขึ้น 15 ค่ำ วันสงกรานต์และวันตรุษจีน โดยในการจัดเตรียมเพื่อไหว้ สามารถทำได้ดังนี้

การเตรียมของไหว้แม่ย่านางรถ
การเตรียมของไหว้แม่ย่านางรถในแต่ละจังหวัดจะมีความแตกต่างกันเล็กน้อย ขึ้นอยู่กับธรรมเนียมของแต่ละภูมิภาค แต่โดยรวมแล้วในการไหว้จะมีสิ่งต้องเตรียม ดังนี้

 
1.ข้าวสาร 1 ถ้วย
2.น้ำ 1 แก้ว
3.หมาก,พูล,ยาเส้นสีฟัน 3 คำ
4.ขนมมงคล เช่น ขนมถ้วยฟู สาลี่ ขนมเทียน
5.ยาสูบ 3 มวน
6.ธูป 9 ดอก

7.ผลไม้ 5 อย่าง ได้แก่ กล้วยน้ำว้าสุก 2 หวี และอื่นๆ อีก 4 อย่าง

เมื่อเตรียมเสร็จเรียบร้อย ขั้นตอนกราบไหว้แม่ย่านางรถก็จะมีบทสวดเป็นของท่านเอง ต้องปฏิบัติอย่างเคร่งครัด เพราะมีทั้งบทสวดกล่าวถวายและอำลา

ขั้นตอนการไหว้
ขั้นตอนการไหว้แม่ย่านางรถนั้นจะคล้ายกับการทำพิธีอย่างย่อมเพราะมีทั้งบทสวดเริ่มต้น คำอธิษฐาน และ กล่าวจบ โดยก่อนอื่นต้องเตรียมขอไหว้วางบนโต๊ะหรือบนหน้ารถพร้อมทำพิธี พร้อมจุดธูป 9 ดอกที่ตระเตรียม ต่อด้วยท่องคาถาถวายของให้แม่ย่านาง และเมื่อธูปหมดดอกให้กล่าวคำลาแม่ย่านางเป็นอันเสร็จพิธี

โดยบทสวดทั้งสองเป็นดังนี้

คำถวายของไหว้แม่ย่านาง
นะโม ตัสสะ ภะคะวะโต อะระหะโต สัมมา สัมพุทธัสสะ (3 จบ)
สุทินนัง วัตถุทานัง อาสะวะ ขะยาวะหัง โหตุ
ทุติยัมปิ สุทินนัง วัตถุทานัง อาสะวะ ขะยาวะหัง โหตุ
ตะติยัม สุทินนัง วัตถุทานัง อาสะวะ ขะยาวะหัง โหตุ

เมื่อกล่าวจบกล่าวต่อว่า “ลูกขอถวายสิ่งของเหล่านี้แก่แม่ย่านางรถ ขอท่านจงรับซึ่งสิ่งของเหล่านี้ เพื่อประโยชน์และความสุขแก่ลูกทั้งหลายเทอญ สาธุ” จากนั้นให้กล่าวอธิษฐานที่ตนอยากได้รับ แล้วรออีก 20 นาทีหรือจนว่าธูปจะหมด แล้วกล่าวคำลาไหว้แม่ย่านางรถอีกครั้ง

คำลาของไหว้แม่ย่านาง
นะโม ตัสสะ ภะคะวะโต อะระหะโต สัมมา สัมพุทธัสสะ (3 จบ)
พุทธังลา ธัมมังลา สังฆังลา
ข้าพเจ้าขอลาสิ่งของเหล่านี้เพื่อให้เป็นทานต่อไป เป็นยารักษาโรค อย่าให้เกิดโทษเลย
นะ เสสัง มังคะลา ยาจามะ

ตอนออกรถใหม่
อิติ สุคะโต อาระหังพุธโท นโมพุทธายะ
ปัตถวีคงคา ภุมมะเทวา ขมามิหัง สุจิโต
พุทธัง แคล้วคลาด
ธรรมมัง แคล้วคลาด
สังฆัง แคล้วคลาด